ارزیابی میزان دز جذبی بافت های بدن در تشخیص پوکی استخوان (bmd) با استفاده از قرص های tld و روش مونت کارلو

پوکی استخوان بیماریی است که با کاهش جرم استخوان، زوال بافت استخوانی و افزایش خطر شکستگی مشخص می شود. روش dxa متداول ترین و دقیق ترین تکنیک برای ارزیابی غیر تهاجمی چگالی ماده معدنی استخوان می باشد. برای ارزیابی پوکی استخوان، معمولا آزمایش (bmd) از نواحی ستون مهره ها و استخوان لگن انجام می گیرد. لذا در این تحقیق، دز جذب شده در بافت های حساس اطراف این نواحی، توسط روش مونت کارلو و نیز با استفاده از روش تجربی (قرص های tld) محاسبه شد. در این تحقیق دستگاه های hologic qdr4500 و hologic explorer، چشمه ایکس، بدن بیمار و اندام های تحت تابش، با روش مونت کارلو شبیه سازی شدند. در این شبیه سازی بدن انسان به صورت یک فانتوم از جنس پلکسی گلاس و حاوی آب در نظر گرفته شد. سپس پرتوهای ایکس با دو انرژی ???و??? کیلو الکترون ولت که از دستگاه پوکی استخوان ساطع می شوند و فانتوم بدن را تحت تابش قرار می دهند، با روش مونت کارلو شبیه سازی شدند. علاوه بر مطالعات شبیه سازی، برای ارزیابی دز اندام های بدن بیمار در طول اجرای اسکن dxa، از قرص های (tld-gr200) استفاده شد. این قرص ها بر روی 12 بیمار و در موقعیت مکانی اندام های دهانه رحم، تیروئید، کلیه، ناحیه شکمی قرار داده شد و داده ها بعد از انجام اسکن جمع آوری شد. سپس دز جذبی بافت های اطراف استخوان مورد مطالعه توسط روش مونت کارلو و با داده های تجربی مقایسه گردیدند. در شبیه سازی دستگاه hologic explorer، میزان دز دریافتی دهانه رحم، کلیه، ناحیه شکمی و تیروئید برای اسکن ستون مهره (گردن استخوان لگن) به ترتیب ?? / ? (?? / ?)، ???(?? / 3)، ?? / ? (?? / ?) و ? / ? میکرو گری به دست آمد. با استفاده از قرص های tld، میزان دز دریافتی دهانه رحم، کلیه، ناحیه شکمی و تیروئید برای اسکن ستون مهره (گردن استخوان لگن) به ترتیب ? / ? (?? / ?)، ?? / ??? (?? / ?)، ?? / ? (?? / ? ) و ?? / ? میکروگری به دست آمد. نتایج شبیه سازی به داده های تجربی نزدیک بود به طوریکه خطای نسبی محاسبات کمتر از ?? به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که برای ارزیابی دز جذبی اندام های مختلف، شبیه سازی می تواند جایگزین روش های تجربی شود. همچنین برای اندازه گیری دز عمق ها و لایه های مختلف بافت ها می توان از روش شبیه سازی استفاده نمود. علاوه بر این به منظور کاهش خطرات احتمالی ناشی از اسکن bmd، بایستی در تجویز چنین اسکن هایی حساسیت و دقت نظر بیشتری انجام گیرد.